Περιβαλλοντοκτόνο «Νομοσχέδιο Χατζηδάκη»: Να μην επιτρέψουμε να μετατραπεί η Αττική σε «φαιό νταμάρι» και η χώρα σε πεδίο ασυδοσίας του κεφαλαίου

Περιβαλλοντοκτόνο «Νομοσχέδιο Χατζηδάκη»: Να μην επιτρέψουμε να μετατραπεί η Αττική σε «φαιό νταμάρι» και η χώρα σε πεδίο ασυδοσίας του κεφαλαίου

Και μόνο η επιλογή της κατάθεσης ενός τόσο κρίσιμου νομοσχεδίου (των 150 σελίδων των πάνω από 120 άρθρων) με την κοινωνία κλεισμένη στα σπίτια της για να προστατευτεί από την πανδημία και την βουλή σε καθεστώς «περιορισμένης λειτουργίας» θα έπρεπε να προκαλεί την αγανάκτηση κάθε δημοκρατικού πολίτη. 

Πέρα όμως από το προφανές ζήτημα δημοκρατίας που εγείρεται από την κατάθεση ενός τέτοιου νομοσχεδίου, δυστυχώς, οι προβλέψεις του περιβαλλοντοκτόνου νομοσχεδίου Χατζηδάκη θα έχουν πολύ μεγαλύτερες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην χώρα, σε όλα τα επίπεδα: από τις πόλεις και τον περιορισμένο φυσικό τους πλούτο, μέχρι την ύπαιθρο, τα δάση, τα βουνά και τα ρέματα της. 

Για την Αττική συγκεκριμένα το νομοσχέδιο βάζει ταφόπλακα σε μια σειρά από περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής αξίας και χώρους που μέσα στην τσιμεντούπολη αποτελούν μοναδικό καταφύγιο για τους πολίτες της «γκρίζας μητρόπολης»:

Καταργεί επί της ουσίας την προστασία της Πάρνηθας. Ο ορισμός «ζωνών προστασίας» στις περιοχές Natura (η Πάρνηθα είναι μια από αυτές) ανοίγει τον δρόμο για ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (ακόμα και βαριάς βιομηχανίας) σε πνεύμονες πρασίνου, οι οποίες τα προηγούμενα χρόνια κάτω από τις πιέσεις των αγώνων κατοίκων διαφόρων περιοχών και του οικολογικού κινήματος απολάμβαναν απόλυτη προστασία. Δεν θα περάσει καιρός μέχρι να δούμε την πολύπαθη Πάρνηθα να αποτελεί πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας απονεκρώνοντας τον σημαντικότερο πνεύμονα της Αττικής. Μαζί με την Πάρνηθα οι κάτοικοι της Αττικής θα δούμε να αίρεται και η απόλυτη προστασία των υπόλοιπων περιοχών Natura της Περιφέρειας: του Υμηττού, του Υγρότοπου Σχοινιά και της Βραυρώνας (γιατί ποιος ο λόγος να προστατεύονται οι χώροι αποδημίας δεκάδων μοναδικών πτηνών και ο βιότοπος μοναδικής πανίδας), του Σουνίου (καιρός να ολοκληρωθεί το σχέδιο της χούντας για ενιαία «Ριβιέρα» από την Βουλιαγμένη μέχρι το Σούνιο) και των Γερανίων (για τοποθετούνται νόμιμα οι ανεμογεννήτριες των ενεργειακών κολοσσών για να «σώσουν το περιβάλλον»). 

Θέτει σε κίνδυνο τα ρέματα της Αττικής που έχουν διασωθεί από την μανία του μπαζώματος και του εγκιβωτισμού. Ενώ δεν θέτει χρονικά όρια για την οριοθέτηση των ρεμάτων από το κράτος (με αποτέλεσμα τελικά να αφήνει τα ρέματα βορά στην «ανάπτυξη»- π.χ. μη οριοθετημένη Πικροδάφνη, Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, Ερασίνος), ταυτόχρονα επεκτείνει τις επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες ακόμα και στα οριοθετημένα ρέματα που προστατεύονται από Προεδρικά Διατάγματα (π.χ. Ρεματιά Χαλανδρίου). Την ίδια ώρα, λες και δεν ζήσαμε πρόσφατα την τραγωδία της Μάνδρας, δίνει τη δυνατότητα για μερική οριοθέτηση παραρεμάτιων περιοχών με σκοπό την έκδοση οικοδομικής άδειας. Προφανώς όλα αυτά δείχνουν ότι όχι απλά δεν ακολουθεί η χώρα της περιβόητες πρακτικές της «αποκάλυψης» ρεμάτων (daylighting) που ακολουθούνται στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά επιστρέφουμε στις πολιτικές της Καραμανλικής αντιπαροχής που μετέτρεψε την Αττική σε τσιμεντούπολη, με έναν και μόνο στόχο: τσιμέντο, γιατί τσιμέντο= ανάπτυξη. 

Καταργεί τους Φορείς Διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Πατώντας στην χρόνια απαξίωση των υπαρχόντων Φορέων Διαχείρισης από όλες τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις (ελλιπής στελέχωση, έλλειψη πόρων, προβληματική μισθοδοσία των στελεχών τους, αδυναμία να καθοριστούν οι αρμοδιότητές τους), μεταφέρει τις αρμοδιότητες τους σε μια κεντρική δομή του Υπουργείου, μακριά από τις περιοχές που οφείλει να προστατεύει. Έτσι μετατρέπει τις κατά τόπους μονάδες σε διακοσμητικά κουφάρια που θα περιορίζονται σε «εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης» και γνωμοδοτικές αρμοδιότητες (τις οποίες η κεντρική δομή θα λαμβάνει υπόψη κατά το δοκούν). Για τους κατοίκους της Αττικής εξάλλου τα πράγματα είχαν γίνει ξεκάθαρα με το επικοινωνιακό σόου που είχαν στήσει Πατούλης και Υπουργείο, πατώντας πάνω στην απαξίωση του Πάρκου Τρίτση. Οι δηλώσεις Χατζηδάκη , τον Σεπτέμβρη του 2019, αντικατόπτριζαν πλήρως την αντίληψη του για τους Φορείς Διαχείρισης ως βάρος: «η δουλειά των υπουργείων δεν είναι να είναι διαχειριστές πάρκων. Τα υπουργεία έχουν επιτελικό ρόλο», τονίζοντας απαξιωτικά ότι «το υπουργείο έχει περίπου 15 εποπτευόμενους φορείς και 37 πάρκα σε όλη την Ελλάδα. Μόνο ο διορισμός των διοικητικών συμβουλίων απαιτεί πάρα πολλές ανθρωποώρες». Έτσι όπως είδαν οι κάτοικοι της Αττικής, να παύει κάθε δράση για περιοχές πρασίνου της μητρόπολης το 2011 με την μνημονιακή συγχώνευση/ κατάργηση Φορέων Διαχείρισης (Ελαιώνα και Κηφισού τότε), έτσι και σήμερα θα δουν την κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης του  Πάρκου Τρίτση και του Πάρκου Σχοινιά/Μαραθώνα, Υμηττού και ΝΑ Αττικής να οδηγεί τις περιοχές αυτές στην αναπόδραστη μοίρα της απαξίωσης και της εγκατάλειψης. 

«Απλοποιεί» (κάνει δηλαδή λάστιχο) τις διατάξεις για τις αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ). Πετάει έξω την τοπική κοινωνία από την γνωμοδοτική διαδικασία, καθώς μειώνει κατά 1/3 την προθεσμία που έχουν οι διάφοροι δημόσιο φορείς (π.χ. Δήμοι και Περιφέρειες) να καταθέσουν τις απόψεις τους, ενώ την απουσία οποιασδήποτε γνωμοδότησης την ταυτίζει με θετική γνωμοδότηση! Ταυτόχρονα επεκτείνει την χρονική ισχύ των περιβαλλοντικών αδειών από 10 σε 15 χρόνια, προφανώς γιατί θεωρεί ότι τακτικός έλεγχος των περιβαλλοντικών όρων είναι «περιττό βάρος» και «γραφειοκρατικό εμπόδιο» για την ανάπτυξη. 

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μεταφέρει την αρμοδιότητα έγκρισης των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων σε ιδιώτες αξιολογητές (έπειτα από αίτηση του ελεγχόμενου!), οι οποίοι δεν θα έχουν καμία ποινική ευθύνη. Αυτή παραμένει στις πλάτες των δημόσιων υπηρεσιών που δεν θα ελέγχουν αλλά θα φέρουν το βάρος της υπογραφής του πορίσματος του ιδιώτη αξιολογητή! Το πόρισμα αυτό, οι υπηρεσίες θα πρέπει με τη σειρά τους να το ελέγξουν εντός 20 ημερών (!!!), αλλιώς θεωρείται ότι χορήγησαν θετική γνωμοδότηση και εγκρίνεται με απόφαση του Συντονιστή της αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης! Με λίγα, οι υποστελεχωμένες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ θα φέρουν την ποινική ευθύνη έγκρισης γνωμοδοτήσεων ιδιωτών αξιολογητών, τις οποίες θα οφείλουν να τις εξετάζουν σε χρόνο express, αλλιώς οι ΑΕΠΟ (Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Στρατηγικές και Μη) θα εγκρίνονται αυτόματα! 

Τι σημαίνει αυτό για την Αττική; Σύνθετες επενδύσεις, οι οποίες επιφέρουν ριζικές αλλαγές σε ολόκληρες περιοχές (π.χ. ενδεικτικά Master plan Cosco στον Πειραιά, μεταφορά Καζίνο Πάρνηθας στην Λεωφ. Κηφισίας) και οι οποίες συναντούν τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών αλλά και των γύρω Δήμων, πλέον απέκτησαν έναν πολύτιμο σύμμαχο στο πρόσωπο του Χατζηδάκη και στην περίφημη «απλοποίηση διαδικασιών» που επιφέρει το νομοσχέδιο του. 

Αυτά είναι μόνο κάποια από τα καταστροφικά αποτελέσματα των διατάξεων του νομοσχεδίου Χατζηδάκη. Θα μπορούσαμε να γράφουμε σελίδες επί σελίδων για αυτό το έκτρωμα των 130 άρθρων που απηχεί τις πιο σκληρές νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και αντιμετωπίζει το περιβάλλον όχι ως αντικείμενο προστασίας αλλά ως εμπόδιο για την άναρχη καπιταλιστική ανάπτυξη. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κι άλλα για:

το «κατενάτσιο» που παίζει με την έκδοση δασικών χαρτών (αφήνοντας την Ελλάδα μια από τις τελευταίες χώρες στην Ευρώπη χωρίς δασικούς χάρτες, όταν τμήματα της, όπως τα Επτάνησα, έχουν ήδη από την περίοδο της Ενετοκρατίας), 

την άναρχη χωροθέτηση Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων δίπλα σε κατοικημένες περιοχές (τροφοδοτώντας  παράλληλα – κόντρα σε κάθε λογικής ανακύκλωσης/ανάκτησης/ επαναχρησιμοποίησης -το μοντέλο της Φυλής), μέσω της νομιμοποίησης ήδη υπαρχόντων αυθαίρετων ΣΜΑ στην Αττική,

ή ακόμα και για την ριζική ανατροπή του χωροταξικού σχεδιασμού, δίνοντας την δυνατότητα για «ειδικές χωροταξικές ζώνες» οι οποίες θα αποφασίζονται κατά περίπτωση και άσχετα από τα ανώτερα επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού (πολύ απλά, το τοπικό σχέδιο του Χ δήμου, θα μπορεί να ορίζει «βαρύτερες» χρήσεις από ότι ο Ψ Περιφερειακός σχεδιασμός, ακόμα και το Ζ Ειδικό Χωροταξικό σχέδιο- με λίγα λόγια, χτίστε ό,τι θέλετε, όπου θέλετε, αρκεί να έχετε τοπικούς άρχοντες «του χεριού σας).  

Ταυτόχρονα, «λύνεται» το χρόνιο πρόβλημα των αυθαιρέτων, αφού πλέον θα μπορούν να νομιμοποιηθούν εξαλείφοντας ένα πρόβλημα που ταλάνιζε χρόνια την πολιτική εξουσία, η οποία αναζητούσε διαρκώς τρόπους για να κρατάει όμηρους τους καταπατητές, χωρίς να είναι ύποπτη για χάρες: πλέον 500.000 αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις, νομιμοποιούνται.

Και για να μην μένουν παραπονεμένοι οι γνωστοί «φίλοι της ανάπτυξης/ πολύτιμοι επενδυτές» από «αναπτυξιακές διατάξεις» γενικού περιεχομένου δεν λείπουν και οι φωτογραφικές διατάξεις: μέρος των μεταλλουργικών μεταλλευτικών βιομηχανικών διεργασιών απαλλάσσονται της αδειοδότησης και θα αρκεί πλέον μια απλή γνωστοποίηση, ενώ οι ΑΠΕ θα μπορούν να αναπτύσσονται χωρίς τις προβλέψεις ειδικού χωροταξικού σχεδίου. Σίγουρα η Ελληνικός Χρυσός, οι κ.κ. Μπόμπολας, Περιστέρης, Κοπελούζος και λοιποί ΑΠΕτζηδες μαζί με τις «πράσινες πολυεθνικές» θα είναι πολύ ευχαριστημένες με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. 

Ήδη 140 περιβαλλοντικά και άλλα κινήματα, 30 συλλογικότητες από επαγγελματικούς κλάδους, αλλά και δημοτικές παρατάξεις και έχει συγκεντρώσει περίπου 18.000 υπογραφές. 

Όμως ξέρουμε καλά ότι αυτή η κυβέρνηση βρίσκεται σε εντεταλμένη υπηρεσία για την εξυπηρέτηση της ασύδοτης καπιταλιστικής ανάπτυξης που θεωρεί το φυσικό περιβάλλον «γραφειοκρατικό εμπόδιο». 

Οι εκατομμύρια πολίτες της Αττικής που βλέπουν την ζωή του να πνίγεται από τσιμέντο είχαν, μέσα στη δυστυχή συγκυρία της πανδημίας και παρεπόμενης καραντίνας,  την ευκαιρία να ανακαλύψουν ξανά την αξία και τη σημασία των ελάχιστων ελευθέρων χώρων και χώρων πρασίνου της «μητρόπολης της αντιπαροχής», μιας από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες με την χαμηλότερη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο. 

Μόνο ο μαζικός και ενωτικός αγώνας μπορεί να αποτρέψει να γίνουν πραγματικότητα τα εφιαλτικά σχέδια της κυβέρνησης και του κεφαλαίου.