“Εκ μέρους της Ανυπότακτης Αττικής θεωρούμε πως τα ζητήματα που θέτετε είναι όντως κομβικά και αφορούν, εκτός από μεγάλες ερευνητικές υποδομές, και την γενικότερη κατεύθυνση της έρευνας στην Ελλάδα. Για εμάς, τα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας και ιδιαίτερα τα Ν.Π.Δ.Δ., τα οποία όλα εδράζουν στη Περιφέρεια Αττικής, αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό εργαλείο αντιμετώπισης των σοβαρών κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων που απασχολούν την ευρύτερη περιοχή της Αττικής. Κάτω από ένα τέτοιο πρίσμα, αντιλαμβανόμαστε ως αναγκαία μια στενή συνεργασία της Περιφέρειας με τα ΕΚ, μια συνεργασία που σήμερα είναι ασθενική και περιορίζεται στις ολοένα μειούμενες αλλά και ανελαστικές χρηματοδοτήσεις των ΕΣΠΑ. Ιδιαίτερα όσον αφορά στις ερευνητικές υποδομές και δράσεις του Αστεροσκοπείου πιστεύουμε πως αποτελούν απαραίτητο βοήθημα για την Περιφέρεια. Σημαντικά ζητήματα που αντιμετώπισε, και θα αντιμετωπίσει στο μέλλον, η Αττική όπως φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές, κτλ.), κλιματική μεταβλητότητα, περιβαλλοντική υποβάθμιση, και αρκετά άλλα, είναι ζητήματα που άπτονται του ερευνητικού σας φορέα.”

Παρακάτω παραθέτουμε αποδελτιωμένες τις ερωτο-απαντήσεις από την αλληλογραφία μεταξύ του προέδρου του Δ.Σ. του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και της επικεφαλής της Ανυπότακτης Αττικής – Μαριάνας Τσίχλη.

1^η Ερώτηση: Το Εθνικό Αστεροσκοπείο έχει ξεκινήσει τη δημιουργία εμβληματικής ερευνητικής υποδομής στα Αντικύθηρα “Παρατηρητήριο Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής στα Αντικύθηρα – ΠΑΓΓΑΙΑ”. Η υποδομή αυτή έχει ως σκοπό τη στήριξη των Εθνικών προτεραιοτήτων σχετικά με την Κλιματική Αλλαγή αλλά και την παροχή δεδομένων και υπηρεσιών που άπτονται της πολιτικής προστασίας. Στην υποδομή θα εγκατασταθεί καινοτόμος ερευνητικός εξοπλισμός άνω των 20.000.000 Ευρώ, η χρηματοδότηση του οποίου έχει ήδη εξασφαλιστεί από την Πολιτεία. Η παρούσα Περιφερειακή Αρχή έχει δεσμευτεί ότι θα ενισχύσει την ανάπτυξη της υποδομής χρηματοδοτώντας την κατασκευή των κτηριακών εγκαταστάσεων. Σκοπεύετε να συμπεριλάβετε στο επιχειρησιακό σας πρόγραμμα τη χρηματοδότηση αυτή;

Απάντηση: Σχετικά με το Παρατηρητήριο Γεωεπιστημών και Κλιματικής Αλλαγής στα Αντικύθηρα, θεωρούμε πως είναι μια μεγάλη και σημαντική ερευνητική υποδομή και εφόσον ανταποκρίνεται στο 5ετές ερευνητικό σας πλάνο θα πρέπει να υλοποιηθεί και με τη συνδρομή της Περιφέρειας. Εντούτοις, θα πρέπει να τονίσουμε πως τον σημαντικότερο ρόλο θα πρέπει να τον παίξουν οι πολιτικές προϊστάμενες αρχές (ΓΓΕΤ, ΥΠΕΘ) κάτι που για εμάς δεν είναι και τόσο αυτονόητο. 

2^η Ερώτηση: Το ΕΑΑ έχει πολυετή συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής σε διάφορα θέματα, μεταξύ των οποίων και της αξιολόγησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ποιότητας του αέρα αλλά και την υποστήριξη προγραμμάτων Έξυπνων Πόλεων (Smart Cities). Θα θέλαμε να γνωρίζουμε αν η συνέχιση των εν λόγω δράσεων αλλά και άλλων παρόμοιων καινοτόμων δράσεων θα αποτελέσει προτεραιότητα για την επόμενη Περιφερειακή Αρχή;

Απάντηση:  Ζητήματα όπως η ρύπανση, η ανεξέλεγκτη αστική  ανάπτυξη, η έλλειψη πρασίνου, αποτελούν κομβικό στοιχείο της πολιτικής μας κατεύθυνσης. Συνεπώς δράσεις για τη συλλογή, αξιολόγηση και αξιοποίηση δεδομένων προς μια κατεύθυνση αναβάθμισης της ποιότητα ζωής των κατοίκων, αποτελούν εξ ορισμού πεδίο συνεργασίας. Θεωρούμε εξάλλου πως χρειάζεται μια σταθερού τύπου κρατική χρηματοδότηση που θα κάνει την επιχειρησιακή περιβαλλοντική παρακολούθηση βιώσιμη χωρίς να εξαρτάται αποκλειστικά από περιστασιακές και ανταγωνιστικές χρηματοδοτήσεις, είτε αυτές είναι συγχρηματοδοτούμενες, είτε Ευρωπαϊκές.

3^η Ερώτηση: Η παρούσα Περιφερειακή Αρχή έχει αναθέσει στο ΕΑΑ, το ΕΜΠ και το ΕΚΠΑ, την ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρικών φαινομένων στην Αττική, το οποίο έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει στο πλαίσιο συνεργασίας με τη νέα αρχή Πολιτικής Προστασίας. Θα θέλαμε να γνωρίζουμε αν η επόμενη Περιφερειακή Αρχή αναγνωρίζει την αναγκαιότητα ανάπτυξης ενός τέτοιου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και αν δεσμεύεται να χρηματοδοτήσει την υλοποίησή του συνεχίζοντας τη συνεργασία με τους τρεις αυτούς Εθνικούς επιστημονικούς φορείς.

Απάντηση: Το ζήτημα της Πολιτικής Προστασίας είναι μεγάλο με ως τώρα εξαιρετικά σοβαρές ανεπάρκειες που δυστυχώς μας τις υπενθύμισαν οι καταστροφές των προηγούμενων ετών. Είναι επιτακτική η ουσιαστική αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας και θεωρούμε πως η συνεργασία των Πανεπιστημίων με τους ερευνητικούς φορείς για τη δημιουργία επιχειρησιακών συστημάτων πρόγνωσης καταστροφών είναι αναγκαία. Γενικότερα τέτοιου είδους συστήματα, είτε αφορούν πλημμυρικά φαινόμενα, είτε πυρκαγιές, είτε θαλάσσια ρύπανση, θα πρέπει να αποτελούν εργαλεία της Περιφέρειας. Συνεπώς απαιτείται όχι μόνο συνεργασία με φορείς όπως Αστεροσκοπείο, ΕΛΚΕΘΕ, ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος κτλ. αλλά και προώθηση των συνεργειών μεταξύ τους για τη δημιουργία νέων πολύ-παραμετρικών συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης.

4^η Ερώτηση: Θα θέλαμε να γνωρίζουμε κατά πόσο θα αποτελέσει γενική προτεραιότητα για την επόμενη Περιφερειακή Αρχή η συνεργασία με Ερευνητικά Κέντρα – στα οποία αναπτύσσεται έρευνα και εφαρμογές σε περιβαλλοντικά θέματα – και συγκεκριμένα με το ΕΑΑ, με σκοπό την υλοποίηση δράσεων περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινού. Υπάρχει η πρόθεση για τη χρηματοδότηση δράσεων οι οποίες στόχο θα έχουν την αφύπνιση περιβαλλοντικής συνείδησης των πολιτών, την ενημέρωση για πρόληψη και αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κινδύνων και φυσικών καταστροφών;

Απάντηση: Η συνεργασία της Περιφέρειας με τα ΕΚ είναι απαραίτητη και πιστεύουμε πως αυτό έχει γίνει ήδη κατανοητό και από τις προηγούμενες τοποθετήσεις μας. Επιπροσθέτως, θεωρούμε πως ο ρόλος των ΕΚ – και ιδιαίτερα των δημόσιων ΕΚ – θα πρέπει να είναι βαθιά κοινωνικός. Η επιστημονική έρευνα, εκτός από την εξυπηρέτηση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών θα πρέπει και να διαχέεται προς την κοινωνία, να ενημερώνει, να ευαισθητοποιεί, και όπως σωστά αναφέρετε, να αφυπνίζει τους πολίτες. Τέτοιες λοιπόν προσπάθειες είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτες, αφού δυστυχώς κατά την τελευταία δεκαετία τα ΕΚ της χωράς αντιμετώπισαν είτε τη συρρίκνωση και ιδιωτικοποίηση, είτε τη μετατροπή σε γραφειοκρατικές δομές των υπουργείων για παροχή υπηρεσιών.